శాంతినికేతన్ లో తెలుగు వైణిక విద్వాంసుడు

" తన కొనగోటితో నా హృదయాన్ని కరిగించిన విద్వాంసులు తుమరాడ శాస్త్రి గారు, వీరిని నా గురువు గా గుర్తిస్తున్నాను." ఈ మాటలు అన్నది విశ్వకవి రవీంద్ర నాథ్ టాగూరు,  మరి ఆ గురువు ఎవ్వరంటే పిటాపురం ఆస్థాన వైణిక విద్వాంసుడు " తుమరాడ సంగమేశ్వర శాస్త్రి" .  విశ్వ కవి జీవితం లో మన రాష్ట్రానికి సంభందించి రెండు చెప్పుకో దగ్గ సంఘటనలు జరిగాయి. మొదటిది, ఆయన మదనపల్లి లో థియొసోఫికల్ కాలేజ్ లో బస చేసి, తన " జనగణమన " గీతాన్ని వంగ భాష లోంచి ఆంగ్ల భాష లోకి అనువదించారు.  అక్కడినించి అనిబిసెంట్ గారితో కలిసి మద్రాస్ కి వెళ్లి  అక్కడ కలకతా రైలు ఎక్కారట.  ఇక రెండవ విషయానికి  వస్తే, ఆ విశ్వ కవి ఎక్కిన రైలు పిఠాపురం రాజావారు ఆపించి టాగూరు ని మూడు రోజులపాటు పిఠాపురం  ఆస్థానం లో తన అతిధి గా ఆహ్వానించారట.

ఆ మూడు రోజుల మజిలి లో టాగూర్ కి తెలుగు వారి సంగీత సౌరభాల్ని ఆస్వాదించి పరవశించే అవకాశం కలిగింది. ఆ అవకాశం కల్పించిన వైణిక విద్వాంసుడు   "తుమరాడ సంగమేశ్వర శాస్త్రి" గారు . వారు తన వీణానాదం లో వివిధ రాగాలను అలవోకగా, అతి శ్రావ్యంగా, అత్యంత హృద్యంగా వాయించడంతో పరవశించి పోయిన విశ్వకవి, ఆ విద్వాంసుడిని ఆలింగనం చేసుకొని, తన్మయత్వం తో ఆనంద  భాస్పాలు కార్చారు. ఈ సమాగమం ఇక్కడితో ఆగలేదు. విశ్వకవి రాజా వారిని అభ్యర్ధించి ఒప్పించి,  సంగమేశ్వర శాస్త్రి ని శాంతి నికేతన్ లో విద్యార్థిని విద్యార్థులకు వీణ మీద శాస్త్రీయ సంగీతం నేర్పించేల చేసారు. కొన్ని బృందాలకు శిక్షణ నిచ్చాక , రాజా వారి కోరిక ప్రకారం శాస్త్రి గారు పిటాపురం తిరిగి రావాల్సివచ్చినప్పటికి , విశ్వకవి  మాత్రం తన  విద్యార్థుల్ని పిటాపురం పంపుతూ వచ్చారట.

అలా శాంతినికేతన్ లో వీణలో శిక్షణ ప్రవేశపెట్టినవాడు మన తెలుగు వాడు. మన తెలుగువాడి ప్రతిభ ను గుర్తించి ఆ శక్తిని ప్రపంచానికి ప్రసరింప జేసిన   వారు  రవీంద్రనాథ్ టాగూర్. విశ్వకవి 150 వ జన్మదినోత్సవ సందర్బంగా సెప్టెంబర్ 28 న విశ్వకవి ప్రదర్శన శాల రైలు , సంస్కృతి మన హైదరాబాద్ వచ్చిన సంగతి మీకందరకూ తెలిసిందే అనుకుంటా. ఇది తెలుగువారికి కొన్ని అపురూప స్మృతులని గుర్తుకు తెస్తుంది.